14 maja 2024 r. w siedzibie Lubuskiej Izby Rzemieślniczej w Gorzowie Wielkopolskim odbyło się seminarium pt. Rzemiosło w systemie kształcenia młodzieży i dorosłych. Wydarzenie zorganizowane zostało przez Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze w ramach projektu pt. „Umiejętności tworzą możliwości” z inwestycji A3.1.1 KPO „Wsparcie rozwoju nowoczesnego kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie”.
Seminarium, z udziałem Lubuskiej Izby Rzemieślniczej i Lubuskiego Kuratorium Oświaty, adresowane było do przedsiębiorców, organizatorów praktyk, organizacji pracodawców, cechów rzemiosł, przedstawicieli szkół i placówek kształcenia zawodowego oraz doradców zawodowych.
Seminarium poświęcone było omówieniu znaczenia i roli rzemiosła w kształceniu zawodowym młodzieży i osób dorosłych oraz przedstawienia korzyści wynikających z wyboru rzemiosła w rozwoju zawodowym. Poruszono również kwestie kształcenia w systemie dualnym, perspektywy sukcesu zawodowego, dylematy i trudności w „synchronizacji” nauki szkolnej z praktyczną weryfikacją kompetencji absolwentów na rynku pracy. Zaprezentowano rolę izb rzemieślniczych w systemie kształcenia zawodowego oraz ich nadzór nad kształceniem zawodowym w kontekście zapisów ustawy o rzemiośle.
Uczestnicy wydarzenia mieli okazję wysłuchać wystąpień ekspertów i praktyków w obszarze kształcenia zawodowego i aktywnie uczestniczyć w debacie podczas panelu dyskusyjnego z przedstawicielami instytucji i firm działających w obszarze nadzoru pedagogicznego oraz praktycznego wypracowywania i wdrażania modelowych rozwiązań w zakresie kształcenia dualnego.
Pani Jolanta Kosakowska – Dyrektor Zespołu Oświaty Zawodowej i Problematyki Społecznej Związku Rzemiosła Polskiego rozpoczynając prelekcję podkreśliła, że jest to najważniejsze wydarzenie w województwie dotyczące rzemiosła. Wskazała na kluczową rolę rzemieślników, którzy dali początek egzaminom czeladniczym i mistrzowskim, a z biegiem lat zbudowali sprawnie funkcjonującą w różnych warunkach politycznych, społecznych i gospodarczych sieć organizacji rzemiosła. Wymieniła ustawowe zadania organizacji rzemiosła w obszarze dualnego kształcenia zawodowego, jakim jest m.in. praktyczna nauka zawodu organizowana u rzemieślnika w celu przygotowania zawodowego oraz dokształcanie teoretyczne realizowane najczęściej w szkole branżowej lub w systemie pozaszkolnym. Podkreśliła rolę Związku Rzemiosła Polskiego, jaką jest sprawowanie nadzoru nad działalnością komisji egzaminacyjnych izb rzemieślniczych w ramach wypracowanego systemu zapewniania jakości. Poinformowała, że od kilku lat liczba rzemieślników w Polsce prowadzących przygotowanie zawodowe pracowników młodocianych pozostaje w miarę stabilna, w 2023 r. wyniosła 23 500. Na zakończenie przedstawiła bieżące działania Związku Rzemiosła Polskiego dotyczące projektu ustawy deregulacyjnej w zakresie zasad dofinansowania rzemieślników.
W dalszej część Pan Mariusz Biniewski – Lubuski Kurator Oświaty scharakteryzował obszar kształcenia zawodowego jako niezwykle ważny dla rozwoju regionu. Podkreślił, że obecnie 56% uczniów szkół podstawowych wybiera kształcenie zawodowe. Poinformował, że w ramach znowelizowanych przepisów prawa oświatowego, samorządy na 2025 rok otrzymają zwiększoną subwencję oświatową dla szkół kształcących w zawodach, na które prognozowane jest szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy.
Pan Karol Mazur – Dyrektor Izby Rzemieślniczej w Gorzowie Wielkopolskim zwrócił uwagę na potrzebę uświadamiania zarówno dzieci, młodzieży, jak i rodziców o obecnych zawodach oraz o przyszłości jaką daje wybór kształcenia w danym zawodzie. W imieniu izby rzemieślniczej deklarował chęć współpracy ze szkołami i placówkami edukacyjnymi w zakresie nauki teoretycznej i praktycznej.
Dzięki prezentacji Pani Karoliny Dutkiewicz – HR Manager firmy Telemond Holding z Kostrzyna nad Odrą, uczestnicy seminarium mieli okazję do poznania modelowego rozwiązania praktyk kształcenia dualnego „okiem pracodawcy”. Firma specjalizująca się w konstrukcjach spawania ze stali o wysokiej wytrzymałości
dla czołowych producentów dźwigów, od 18 lat prowadzi szkółkę dla pracowników młodocianych w zawodach ślusarz i operator obrabiarek spawalniczych oraz zatrudnia po ukończeniu i zdobyciu tytułu czeladnika. W ramach współpracy z zespołami szkół firma prowadzi nauczanie teoretyczne, praktyczne, egzaminy zawodowe i zatrudnia instruktorów. Dodatkowo realizuje ciekawe projekty typu „Akademia Superbohaterów”, organizuje wycieczki i spotkania integracyjne dla młodocianych pracowników.
Ważnym aspektem wydarzenia był głos przedstawicielki uczniów – Pani Aleksandry Bury uczennicy klasy III szkoły branżowej w Gorzowie Wielkopolskim, która z perspektywy wzorowej uczennicy dokonała świadomego wyboru szkoły branżowej o profilu cukiernika. Kierując się zainteresowaniami i pasją dokonała wyboru ścieżki edukacyjnej (zawodowej) zgodną z planami na przyszły zawód.
W dalszej części seminarium w trakcie dyskusji panelowej uczestnicy dokonali charakterystyki stanu kształcenia zawodowego na bazie własnych doświadczeń oraz formułowali wnioski, które mogą wspomóc rozwój kształcenia zawodowego w regionie. Zwrócono uwagę na aktualną rzeczywistość trudnej korelacji między szkołą, a pracodawcami, szczególnie z obszaru rzemiosła. Wśród propozycji rozwiązań uczestnicy seminarium wskazywali na konieczność modyfikacji niektórych przepisów prawa dotyczących m.in. ukończenia przez ucznia szkoły ponadpodstawowej w kontekście rozbieżności między terminem uzyskania świadectwa ukończenia szkoły, a terminem egzaminu czeladniczego. Ponadto poruszono kwestie efektywności doradztwa zawodowego w kontekście zapisów podstawy programowej doradztwa w szkołach. Podkreślono potrzebę wczesnej orientacji zawodowej w szkołach podstawowych i diagnozy uczniów. Zwrócono uwagę na konieczność realnego wdrażania dualnego systemu kształcenia zawodowego, jako rozwiązania wysoce efektywnego, od lat stosowanego i sprawdzonego m.in. w Niemczech. Poruszono również kwestie postępu cywilizacyjnego i różnic pokoleniowych jako istotnych czynników wpływających na konieczność przekształcania szkolnictwa zawodowego
Konkluzją seminarium była konieczność kontynuowania tematu w szerszym gronie oraz prowadzenie stałych konsultacji w celu wypracowywania i wdrażania rozwiązań, które będą efektywne zarówno dla uczniów, jak i przedsiębiorców, w tym rzemieślników.
